İşler Bellek Eğitiminin Duygu Düzenleme Üzerindeki Etkileri: Tanı Ötesi İnceleme
İşler bellek, bilgilerin güncellenmesini, dikkat dağıtıcı unsurların engellenmesini ve akılda tutulan bilgilerin manipüle edilmesi gibi görevlerde rol oynamaktadır. İşler belleğin görevleri göz önünde bulundurulduğunda bu görevlerin karar verme, öğrenme gibi diğer bilişsel süreçler ile ilgisi olduğu görülmektedir (Baddeley, 2010). İşler bellek sınırlı depolama kapasitesine sahiptir ve bilgileri yalnızca bir süreliğine saklayabilir (GoldmanRakic, 1996). Ruh sağlığı alanında yapılan çalışmalarda işler bellek ve duygu düzenleme arasında ilişkiye olan ilgi artmaktadır. Akıl sağlığı bozukluklarının en önemli ortak noktası zayıf veya uyumsuz duygu düzenleme sürecidir. Duygularımız iç ve dış olaylar karşısında üretilen geçici tepkilerdir. Duygu düzenleme sürecinin başarı ile gerçekleşebilmesi duyguları kontrol edebilme, bastırma, yönetme gibi durumların gerçekleşebilmesine bağlıdır. Yapılan güncel çalışmalarda düşük işleyen bellek seviyelerinin düşük düzeyde bastırma sürecinin kullanılması bipolar bozukluktaki mani (taşkınlık) fazı ile ilişkilendirilmiştir.
Bu çalışmada işler bellek eğitiminin duygu düzenleme geçiş sürecine ne gibi etkileri olabilir sorusu üzerinde durulmaktadır. İncelenen çalışmalarda bu eğitimlerin duygu düzenleme stratejilerinin seçiminde değişimlerle ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Bilişsel olarak duygusal süreçlerde ve işler bellek eğitiminde de sıklıkla bilgiyi akılda tutma, akılda tutulan bilgiyi manipüle etme, ilgisiz bilgiyi göz ardı etme ve hangi bilginin daha uzun süre taşınması gerektiğini belirleme gibi görevlerde ortak özellikleri paylaşırlar. Duygu düzenleme stratejileri insanların deneyimlediği koşullar gereği zor durumlar altında incelenmelidir. Örneğin ergenlik döneminde stresin çalışan bellek becerilerini bozduğu ileri sürülmüştür (Igazsag, Demetrovics & Cserjesi, 2019). Bu durum ergenlerde duygu düzenleme süreçlerini etkileyebilir ve stresli olaylar ile karşılaştıklarında tepki verme modeli geliştirmelerine neden olabilir. Yirmiye yakın eğitim seanslarından elde edilen bulgular diğer eğitilmemiş bilişsel görevlere transfer etkileri karşılaştırılmıştır. Duygu düzenleme süreçlerinde edinilen bazı kazanımlar bilişsel kazanımların yokluğunda da elde edilmiştir. Bu sebeple gelecekte yapılacak çalışmaların duygu düzenleme için işler bellek eğitiminin dikkate alarak en etkili ve uygun müdahaleyi tasarlaması gerekmektedir. İşler bellek eğitimini özellikle duygusal uyarılmayı hedefleyen diğer müdahaleler ile birleştirmek araştırmanın etkilerini inceleme için daha yardımcı olabilir.
Kaynakça: Barkus, E. (2020). Effects of working memory training on emotion regulation: transdiagnostic review. PsyCh journal, 9(2), 258-279.
Memory & Emotion Lab 